Terwel, J. (2006). Is de school een sorteermachine? Schoolkeuze en schoollloopbaan van leerlingen van 10-16 jaar

J. Terwel

Research output: Book / ReportValedictory speech

296 Downloads (Pure)

Abstract

Mijn afscheidscollege gaat over de schoolloopbaan van leerlingen, in het bijzonder de overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs. De nadruk valt op een beschrijving en analyse van de ervaringen van leerlingen, leraren en ouders. Wat gebeurt er achter de coulissen? Wat vertellen leerlingen in diepte¬- interviews?
Leerlingen vinden het moeilijk om zo vroeg een school te moeten kiezen. Bovendien blijkt dat er voor een groot deel van de leerlingen weinig te kiezen valt. Voor hen is ‘schoolkeuze’ slechts retoriek. De ‘voorspellingen’ maken zichzelf waar. Het advies van de basisschool is vaak een ‘bindend negatief advies’ en de opnemende school voor voortgezet onderwijs eist een bepaalde minimumscore op de Cito-eindtoets om bijvoorbeeld voor havo-vwo in aan¬merking te komen.
Soms is er ruimte om te onderhandelen, bijvoorbeeld als er een verschil is tussen het advies van de school en de Cito-score. Of bij een verschil van inzicht tussen basisschool en de school voor voortgezet onderwijs. Scholen hanteren verschillende criteria voor de toelating: afgewezen leerlingen proberen soms met succes om op een andere school wel toegelaten te worden.
Conclusie: De school is geen sorteermachine want er worden te veel fouten gemaakt. Kinderen van hoogopgeleide ouders gedragen zich als actieve deelnemers in de arena. Maar voor achterstandsleerlingen zijn de kaarten al geschud op de leeftijd van 12 jaar. Zij betalen het gelag van de voorbarige, definitieve selectie in het Nederlandse schoolsysteem.
Aanbeveling: Ik doe een voorstel voor een andere kijk op selectie. Omwegen maken of stapelen moet worden bevorderd. Om keuzen open te houden is een andere structuur en inhoud nodig van de eerste fase voortgezet onderwijs. De Cito-toets moet worden gebruikt om leerlingen evenwichtiger over scholen te spreiden. Weg met elite-scholen en achterstandsscholen! In plaats van leerlingen uit te sluiten kies ik voor inclusief onderwijs.
Original languageDutch
Place of PublicationAmsterdam
PublisherVrije Universiteit Amsterdam
Number of pages57
Publication statusPublished - 2006

Bibliographical note

Afscheidsrede

Cite this